Excelleren kan je leren

Een ranking is een goede basis voor je dashboard. Nu het NK Tegelwippen bijna is afgelopen, een shout out voor dit dashboard waarin je gemeenten kunt vergelijken op hoeveel tegels er zijn gewipt. In de ranking.

Hoe je zelf een ranking maakt (en verder uitbreidt met een interactieve staafdiagram in verschillende kleuren) staat in dit blog uitgelegd. Wat uit het dashboard inspireert voor andere dashboards en wat kan ik hiervan leren? Dat staat hieronder:

Wat ga ik jatten?

Het informatie vraagteken bij de kolomnamen. Je zult makers de kost moeten geven die dit soort dingen vergeten uit te leggen. Pluspunten dat de makers TPI (Tegels Per 1.000 Inwoners) hebben uitgelegd. 

Een zoekfunctie. Hoewel ‘slechts’ 81 van de 352 gemeenten in deze lijst staan; volgend jaar doen natuurlijk een stuk meer gemeenten mee. Dat je niet door een lange lijst hoeft te zoeken of de sneltoets voor zoeken hoeft te bedenken is winst. 

De derby’s zijn goed bedacht. Gemeenten die niet meer kunnen winnen of een plek in de top 10 kunnen krijgen, kunnen de strijd op deze manier nog tegen een vergelijkbare gemeente opnemen en zo toch ‘winnen’. Voor de gebruiker van het dashboard is het fijn dat vergelijkbare gemeenten naast elkaar worden gezet en je dit niet zelf in de ranking hoeft uit te zoeken.

Wat kan beter?

De kaart laat allemaal hartjes zien voor de gemeenten die meedoen. Er is geen verschil in grootte van de hartjes op de kaart. Hierdoor kun je de gemeenten niet vergelijken. Logischer zou zijn geweest dat de nummer 1 gemeente (Rucphen) een groter hart zou hebben dat een gemeente die lager op de ranking staat.

Nog logischer zou een nummer 1 zijn geweest, maar nog leuker zou een stapel tegels zijn geweest; hoe hoger de stapel, hoe hoger de score van de gemeente.

De derby’s nodigden uit om naar meer gemeentes te zoeken. Een mooie toevoeging zou zijn wanneer je zelf twee gemeente kunt vergelijken. Ik had mijn woonplaats graag op een makkelijke manier vergeleken met mijn geboorteplaats.

Winnaar NK Tegelwippen?

Dat gemeenten ermee bezig zijn zag ik duidelijk in Arnhem. Ik vond in een straat deze vlaggetjes. Mooi gedaan, maar ze gaan Rucphen waarschijnlijk niet meer van hun troon stoten.

Heb je ook een dashboard wat je inspireert en waar ik eens naar zou moeten kijken? Of heb je aanvullingen over goede of verbeterpunten van dit dashboard? Laat het achter in de opmerkingen.

Dit real-life paars-roze dashboard kwam ik tegen op het Tweetakt festival. Het is gemaakt voor de voorstelling Dashboard; een emotionele filmische minitrip over eenzaamheid en het sociaal isolement in een wereldstad. Het dashboard staat voor de taxi waarin deze minitrip plaatsvindt.

Dashboard is tot zondag 19 september te zien ervaren.

Dashboard of geen dashboard?

Dit is een dashboard en wel het zogenoemde midden-dashboard met de bediening van de audio en temperatuurregeling. Als boegbeeld voor de voorstelling een prima dashboard, maar het heeft weinig overeenkomsten met een online dashboard zo zonder doelen, resultaten, grafieken en tijdslijnen. 

Of toch? Het blijft interessant om te kijken wat er van dit dashboard te leren is.

Hieronder 3 dingen die ik weer eens bevestigd kreeg in het maken van een dashboard.

1. Het gebruik wordt aantrekkelijk gemaakt. Het dashboard was van een zachte stof gemaakt en nodigt meteen uit om aan te zitten. Daarbij is het kleurgebruik bijzonder en opvallend.
2. De gebruiksvriendelijkheid is hoog. De knop die ingedrukt moet worden om de ‘radio’ aan te krijgen, wordt meteen gevonden door een minderjarige.
3. Het dashboard is overzichtelijk. Er is ruimte tussen de verschillende onderdelen én het dashboard is grotendeels symmetrisch. Dat laatste doe ik bijna nooit in het maken van online dashboards, maar dat ga ik wellicht eens proberen.

Puntjes van kritiek zijn er ook, al is dat flauw. Maar hier gaat die dan toch. Een dashboard zou zo overduidelijk moeten zijn; dat het niet de titel ‘dashboard’ hoeft te hebben. Maar ja, flauw dus.

Een collega wees me een tijd geleden op ‘het meest deprimerende dashboard ooit’.

Meest deprimerende dashboard van de wereld

Het Bloomberg klimaat dashboard heeft een nogal een deprimerende boodschap. De noodsituatie waarin de aarde, het klimaat en de natuur verkeerd, wordt nog eens benadrukt door het kleurgebruik. Of eigenlijk juist het gebrek hieraan; er is alleen maar zwart.

Meest positieve dashboard van de wereld

Als tegenhanger zocht ik naar een dashboard met een meer positieve inslag. Ik vond niet veel meer dan covid dashboards over het aantal positief geteste mensen.

Gelukkig is er Hans Rosling, die ook na zijn dood blijft inspireren met data en dashboards. Met de gegevens uit gapminder.org kun je zien dat de wereld een mooiere plek aan het worden is.

We worden als wereldbevolking steeds ouder, er sterven minder kinderen, we krijgen gemiddeld minder kinderen, het inkomen stijgt en de verdeling van dit inkomen is gelijker verdeeld. Er leven daarnaast meer mensen in democratieën en het aantal conflicten in de wereld daalt. In dit artikel van het Word Economic Forum kun je de details hierover vinden.

De wereld wordt beter voor haar bevolking

Zijn gegevens én vooral zijn populaire TED talk laat daarnaast ook zien dat de tweedeling over de wereld niet klopt. De tweedeling “Rijke, westerse landen met kleine families en lang leven” vs. “Arme landen met grote families en korte levens” klopt niet meer.

Deze analyse van de wereld vind je vanaf 2 minuut 7, maar ik kan je aanraden om gewoon vanaf het begin te kijken; Hans Rosling maakte data interessant. Vanaf 5:50 gaat het over de inkomensspreiding en dat gelukkig steeds minder mensen van 1 euro moeten rondkomen.

Wil je jezelf testen over je wereldbeeld? Doe dan de test op Gapminder en test of je slimmer bent dat een chimpansee (of andere wereldbewoners).

Op het moment kijk ik, waarschijnlijk als een van de laatsten in dit land, Game of Thrones. Bij het kijken van seizoen 1 en 2 heb ik dankbaar gebruikt gemaakt van de samenvattingen, stambomen en andere online overzichten om een beetje begrip te krijgen van de familieverhoudingen en gebeurtenissen in de serie. Het aantal dashboards wat door fans over deze serie is gemaakt is ook om van te smullen; hieronder vijf dashboards over Game of Thrones die ik tegenkwam.

1. GoT dashboard – veldslagen en schermtijd

In dit Game of Trones dashboard geeft een overzicht van de veldslagen en de karakters tot en met seizoen 6 in Tableau. 

Op de kaart van Westeros kun je locaties van veldslagen selecteren, vervolgens krijg je informatie over de twee strijdende partijen. Vooral de verhouding van de twee strijdende legers is mooi weergegeven in een halve donut. Ik mis overzichtelijke informatie wanneer de strijd heeft plaats gevonden.

Eronder wordt de schermtijd van elk karakter overzichtelijk weergegeven in cirkels; hoe groter de cirkel, hoe meer schermtijd voor dit karakter. Een klik op de cirkel geeft je meer informatie over het karakter. Helaas staan de cirkels niet op een logische volgorde; karakters die bij hetzelfde huis staan vreemd genoeg niet bij elkaar in de buurt.

2. GoT dashboard – doden per karakter

Een originele invalshoek: het dodendashboard met het aantal doden dat de verschillende karakters op hun naam hebben staan. Het dashboard is gemaakt in Tableau en David Murphy van Datasaurus-rex heeft alle doden zelf lopen bijhouden.  Wat een werk! Het levert gedetailleerde gegevens op. Wanneer je rechtsboven over 1 van de rode cirkels gaat, krijg je in het pop-up-scherm informatie over de dode te zien. Elke dode in de serie heeft van Murphy een uniek nummer gekregen.

Het overzicht oogt wat rommelig, deels door de gekozen kleuren, maar ook omdat sommige karakters 10x zoveel doden op hun naam kunnen zetten dan anderen. Dat maakt het lastig om een goede schaal voor de grafieken te kiezen.

De episode breakdown rechts onderin is zoals een tabel of grafiek moet zijn. Het bevat veel informatie, maar is toch helder. Je ziet in 1 oogopslag dat in elk seizoen de laatste en voorlaatste aflevering de meeste doden te betreuren zijn (of je verheugd je erop, dat kan ook) en dat het aantal afleveringen zonder doden op 1 hand te tellen is.

3. GoT dashboard – karakters & waardering afleveringen

Dankzij TrumpExcel staat er ook een Excel dashboard in deze lijst. Het geeft een overzicht van de karakters en afleveringen tot en met seizoen 4. In de blog vind je een video-uitleg (van een uur!) hoe het dashboard is gemaakt.

Het is niet het mooiste dashboard, maar geeft als een van de weinige dashboards informatie over de waardering van de afleveringen (IMDb) en hoeveel er in de US naar elke aflevering werd gekeken. 

Door op een karakter klikken in de tabel links onderin krijg je een foto, de status en achtergrond informatie van het karakter te zien. Je vindt ook informatie over hoe ze zijn doodgegaan (wel een spoiler als je nog niet bij die aflevering bent aangekomen). Dat je op zo’n manier foto’s en informatie kan laten zien in Excel wist ik niet. 

4. GoT dashboard – voorspellingen

Dat een dashboard ook teveel informatie kan bevatten, bewijst het complete analyse dashboard van Annabelle Rincon. Het bestaat uit 4 (!) verschillende dashboards van de eerste 6 seizoenen, waarin Rincon van alles analyseert (inclusief Twitter stemmen) om te voorspellen wie de volgende koning(in) zal worden. 

Uiteindelijk komt er geen eenduidig antwoord op die vraag.

5. GoT dashboard – schermtijd

In dit dashboard van Adam E. McCann wordt de schermtijd het mooiste vorm gegeven voor de eerste 5 seizoenen. Het is een tijdslijn die dikker wordt als er meer schermtijd is en natuurlijk stop als je doodgaat. Fijn is ook dat de karakters per huis zijn gegroepeerd. 

Wat kan je leren van deze dashboards?

• Een dashboard MOET visueel aantrekkelijk zijn. Hoeveel bewondering ik ook heb voor het werk van TrumpExcel, en hoeveel ik ook geloof dat Excel een belangrijk software programma in je werk kan zijn; de andere dashboards zien er toch beter uit.
• Hou het simpel. Heel simpel. In bijna alle dashboards staat een overzicht van schermtijd, maar het komt alleen goed uit de verf in het dashboard dat alleen daar over gaat. 
• Wees duidelijk in wat je wil vertellen. Een dashboard over de doden? Morbide maar duidelijk. Een dashboard over veldslagen en schermtijd? Mogelijk. Een dashboard over schermtijd, legergrootte, overlevingskans, de match met het boek en een twitterpoll? Nee. 
• En… je kunt in Excel ook foto’s of afbeeldingen laten zien, afhankelijk van een keuze die een gebruiker maakt. Wanneer het handig zal zijn, weet ik nog niet.

Tijdslijn schermtijd & netwerkanalyse

Met uitzondering van het dodendashboard geeft elk dashboard hierboven de schermtijd  van de karakters. Dit is dan vaak een overzicht tot en met een bepaald seizoen; het liefste zie ik dit van de verschillende afleveringen en door ‘de tijd’ heen. Natuurlijk was er iemand die dit al had gedaan, via Reddit vond ik een interactieve tijdslijn van de de schermtijd van de karakters per aflevering.

Als kijker wil ik ook graag weten hoe in al die seizoenen de verhoudingen tussen de verschillende karakters liggen bijvoorbeeld door een netwerk analyse. En gelukkig is daar Network of Thrones (afbeelding rechts): ik kon ‘m lol op.

Naar aanleiding van No Spend November maakte ik dit budget dashboard. Wil je zelf ook overzicht in je uitgaven en je budget vergelijken met je uitgaven? Gebruik dan dit overzicht als inspiratie om zelf je budget dashboard te maken.

No Spend November

No Spend November is een goede manier om te kijken hoeveel geld je uitgeeft en waar je kunt besparen. 2 jaar geleden deed ik eerder mee en dit jaar wilde ik 1) geen extra uitgaven doen naast de vaste lasten (Sinterklaas cadeau’s en geplande verjaardagscadeau’s mochten wel); 2) minder geld aan boodschappen uitgeven en 3) een beter overzicht krijgen in mijn uitgaven.

De resultaten:

• Ik gaf meer geld uit dan gepland omdat ik voor werk iets wilde uitprinten; tóch naar kantoor ben gegaan (in de planning stond dat ik nog zou blijven thuiswerken); mijn studieschuld afloste en een cadeau voorschoot. Geen extra geld uitgeven naast vaste lasten is dus niet gelukt.
• De boodschappen doen we van de gezamenlijke rekening en helaas; we zijn juist meer geld aan boodschappen gaan uitgeven deze maand. Vast de chocolade kruidnoten. Niet gelukt.

Wat wel goed ging? Ik heb maandelijkse donatie en mijn tweede telefoonnummer (die ik al maanden niet meer gebruikte!) opgezegd en bovendien mijn studieschuld afbetaald. Dat gaat me bijna 100 euro in de maand schelen.

Verder maakte ik, geïnspireerd op dit gratis maandelijkse budget template uit Google Sheets een maandelijks overzicht van mijn uitgaven. 

Budget dashboard maken

Voor het dashboard zul je eerst de gegevens van je bankrekening moeten downloaden en vervolgens moeten categoriseren. Zo kun je per maand de categorieën in een tabel zetten en je geplande budget, het resultaat en het verschil naast elkaar zetten.

De uitgaven en inkomsten tabel

Het geplande budget kun je zelf per maand bepalen en invullen. Met een SOMMEN.ALS formule, bereken je hoeveel je in een maand daadwerkelijk hebt uitgegeven aan die bepaalde categorie. In het algemeen is de formule:

=SOMMEN.ALS(OptelBereik;BereikCriteria1; Criteria1; BereikCriteria2; Criteria2)

In deze tabel gaat het dan om de volgende gegevens:
OptelBereik: de uitgegeven euro’s (in kolom G, in tabblad Data)
BereikCriteria1: de kolom waarin de categorie staat (in kolom J, in tabblad Data)
Criteria1: de categorie (in hetzelfde blad, in cel B27)
BereikCriteria2: de kolom waarin het maandnummer staat (in kolom L, in tabblad Data)
Criteria2: de maand (voor maand november; 11)

De categorie voor criteria1 kun je zelf in de formule typen, of je kunt in de formule verwijzen naar de cel waar de betreffende categorie staat. Het laatste heeft de voorkeur, zeker als je de formule ook voor andere categorieën maakt. De formule kun je dan makkelijk doortrekken en hoef je deze niet steeds opnieuw te maken. 

=-SOMMEN.ALS(Data!G:G;Data!J:J;B72;Data!L:L;11)

Voor de formule staat een min (-), in de gegevens die ik via mijn bank downloadde, staan uitgaven (logischerwijs) met een negatief getal aangeduid. Sommige banken hebben een extra kolom met ‘bij’ of ‘af’. Dan hoef je het negatieve getal niet meer positief te maken.

Maandoverzicht en tabel

Links in het maandoverzicht staat de naam van de maand en het maandresultaat (bijvoorbeeld in cel C59). Het maandresultaat is niets anders dan de uitgaven van de inkomsten af te halen. Als er geld overblijft wil ik dat er staat, “Deze maand bespaard” en als er meer geld uitgaat dan binnenkomt, dan wil ik dat er staat “Deze maand uitgegeven”. Dat doe je met de ALS formule: 

=ALS(C59<0;”Deze maand uitgegeven”;”Deze maand bespaard”)

De grafiek over geplande vs. gerealiseerde inkomsten en uitgaven maak je met een kolomdiagram. Standaard krijg je 4 kolommen, maar die kun je over elkaar schuiven zodat je ze beter kunt vergelijken en je dashboard er ook nog eens beter uitziet. Je kunt dit als volgt doen:

1. De kolommen met de geplande uitgaven geef een donkere lijn en geen vulling;

2. De kolommen met het resultaat geef je een transparante lijn en een lichte vulling;

3. Kies voor 100% serie overlap.

Budget dashboard nog verder aanpassen?

In dit geval heb ik voor de andere maanden het gehele overzicht gekopieerd en in hetzelfde tabblad gepakt. Dan is het een kwestie van de maand aanpassen in het overzicht en de formules aanpassen. Nog niet het ideale interactieve dashboard wat ik voor ogen had, maar het begin is er!