Doelen in 2023. Je voortgang bijhouden in Excel

Je hebt plannen voor 2023. Je pakt het serieus aan en stelt doelen die je uitsplitst naar subdoelen met deadlines. Vervolgens wil je de voortgang van je plannen gaan bijhouden. Dit wil je niet in een app doen (want daar moet je voor betalen); niet op papier (want je wilt niet zelf de berekeningen doen), maar in Excel. 

Helaas zijn veel voorbeelden over voortgang bijhouden in Excel heel lelijk, saai en inspiratieloos. Het zijn veelal lijsten met checkboxen, onleesbare gantt charts en grafieken in de standaard Excel kleuren (de betere voorbeelden staan onderaan het blog). Als je zelf iets wilt maken, kost dat tijd. Er valt toch iets te zeggen voor apps of papieren lijstjes.

Voortgang bijhouden op papier

In het afgelopen jaar probeerde ik daarom iets nieuws. In 2021 flopte bij mij het bijhouden van een bulletjournal. Ik had prachtige voortgangspagina’s gevonden zoals deze over het maandelijks aantal gelezen boeken van Ellen via @erraticelle, maar tekenen en het bijhouden van de voortgang op mijn doelen én het wekelijks zelf maken van mijn agenda was teveel werk.

Daarom probeerde ik in 2022 voor het eerst de Purpuz planner waarin je de voortgang van je doelen kan bijhouden en ook dagelijkse gewoonten die je zou willen (zie foto rechts). De Purpuz planner is voor de die-hard planner, want je kunt enorm veel bijhouden; van jaarlijkse plannen en subdoelen, naar een maandelijkse gewoontetracker, tot een dagdoel en wekelijks een quote en extra uitdaging.

Als beginner was het fijn dat ik kon kijken wat van al deze planningsopties voor me werkte. Elke dag 1 dagdoel werkte goed, maar de mogelijkheid om 12 gewoonte-trackers bij te houden was iets teveel van het goede. Voor mij was het teveel en daarom ook niet meer leuk om dit allemaal bij te houden. Bovendien is de planner een zwaar boek om dagelijks mee te nemen.

Doelen bijhouden met een app

Natuurlijk zijn er ook ontelbare apps om je voortgang bij te houden, die probeerde ik ook. Ze kosten wel wat geld en hielpen me niet echt met het doel ‘minder op mijn telefoon zitten’. Sommige app zien er prachtig uit. De simpele layout van Done (zie links) vind ik erg mooi en zou ik graag nog eens proberen na te maken in Excel. Bij Strides is meer mogelijk in welke doelen je bijhoudt, maar de layout daardoor wat onoverzichtelijker.

Voordeel van apps zijn dat je ze altijd bij je hebt, je hoeft geen papieren boekjes of agenda’s mee te nemen. Het gemak is groot. Soms moet je wel betalen als je meerdere doelen wilt bijhouden of de resultaten wilt downloaden. Nadeel is dat je alleen kunt bijhouden wat de app biedt, er zijn geen aanpassingen mogelijk met je eigen ‘vrolijke’ kleurtjes of opmerkingen.

Excel gebruiken om mijn voortgang bij te houden

De bovenstaande voorbeelden inspireren me wel tot het maken van een eigen voortgangsdashboard in Excel. Met een mooie opmaak zoals uit een bulletjournal of app, maar zonder zelf de berekeningen te doen of maandelijkse kosten te hebben voor een app-abonnement.

Ik zal niet zo ver gaan als het template van EmilyExcels (rechts), dat vind ik nogal overweldigend. Liever werk ik verder met de eenvoudige voortgangsbalk die ik van Fuck die Studieschuld namaakte.

Zelf je voortgang bijhouden in Excel

Wil je zelf je de voortgang van je doelen bijhouden in Excel? Zodat je de voortgang kan bijhouden op een manier die jij wilt en de berekeningen niet zelf hoeft uit te voeren? Laat het weten in de comments. We kunnen ‘m dan samen gaan bouwen, met onderstaande voorbeelden als inspiratie.

Excel in Excel

Een uitdaging; ik gaf mezelf de beperking dat het onderwerp van de grafiek moest uit de vorm of opzet van de grafiek. Dus een grafiek over duplo maakte ik in duplo steentjes en een grafiek over geld, gemaakt in geld. Deze hieronder vond ik het sterkste.

Excel in Excel dashboard niet mogelijk

Daarmee was ook meteen duidelijk waar een volgend dashboard over zou moeten gaan, want een dashboard ín Excel, gaat dan óver Excel.

Helaas blijken er weinig gegevens te zijn over Excel en een zoekopdracht over Excel (bijvoorbeeld “hoeveel cellen heeft Excel 5.0”) geeft je vooral uitleg over hoe je Excel moet gebruiken. Het aantal gebruikers en/of kopers van Excel is niet te achterhalen omdat het onderdeel is van Office. Bovendien is onbekend hoeveel kopers daadwerkelijk Excel gebruiken. De omzet specifiek voor Excel is niet te achterhalen.

Wat ik hoopte te kunnen maken – een dashboard vol met data óver Excel ín Excel – was helaas niet mogelijk. De gegevens waren beperkt tot deze grafiek:

Data over Excel gebruikers, cellen, versienummer en persoonlijke Excel kennis

De grafiek is daarom gebaseerd op de gegevens die ik wel kon achterhalen. Het aantal cellen dat je kan gebruiken in Excel en de versienummers komen van Wikipedia. Mijn Excel kennis door de jaren heen is een persoonlijke inschatting.

Het aantal (geschatte) gebruikers van Excel komt van verschillende blogs.

  • Volgens Microsoft gebruikten in 1996 meer dan 30 miljoen mensen Excel.
  • In 2015 waren er volgens Microsoft 1,1 miljard (1.100.000.000) gebruikers van hun productiviteitsdiensten waaronder Office, Skype, Outlook en OneDrive. In 2016 was dit gestegen tot 1,2 miljard.
  • Er wordt geschat dat geschat dat 2/3e van de mensen die Excel hebben geïnstalleerd dit gebruiken.
  • Met 1,2 miljard Microsoft Office gebruikers wordt in dit blog uitgegaan van 800 miljoen Excel gebruikers voor 2016. Voor 2015 zijn er met dezelfde logica 733 miljoen gebruikers.
  • Inmiddels wordt er gesproken van wereldwijd 750 miljoen Excel gebruikers.

Daarmee is er toch een schatting te geven over het aantal Excel gebruikers.

Aandelenkoers Excel

Wat je eenvoudig kan vinden zijn de historische aandelenkoersen van Microsoft. Sterker nog; die kun je ín Excel vinden met de formule STOCKHISTORY. Je vult in de formule de stock ticker voor een bepaald bedrijf in. Voor Microsoft is dit “MSFT”, “UL” is Unilever; je kunt de stock ticker voor bedrijven in deze lijst vinden. In de formule vul je start- en einddatum in en je kunt aandelenkoersen op dagelijkse, wekelijkse of maandelijkse basis zien. Je kunt bovendien de hoogste, laagste koersen via de formule vinden. Op Exceljet wordt de formule STOCKHISTORY in detail uitgelegd.

In deze blog maak ik gebruik van de gegevens van de aandelenkoersen van Microsoft om een grafiek te maken.

Excel in Excel grafiek

Wanneer je alle gegevens in 1 grafiek zet, wordt de grafiek onduidelijk. De waardes van het aantal cellen (tot 17 miljard), aantal gebruikers (tot 750 miljoen), aandelenkoersen (van 17 dollarcent tot ruim 200 dollar) en het versie nummer (1 tot en met 16) verschillen gewoonweg te veel. 17 dollarcent is onzichtbaar als in dezelfde grafiek ook 17 miljard wordt weergegeven.

Twee assen dan, grote aantallen op de rechteras, kleinere getallen op de linker. Helaas. De grafiek blijft onduidelijk, ook wanneer ik die twee verschillende assen gebruik. Het aantal cellen en het aantal gebruikers maken gebruik van de rechter-as, wat ik met de kolommen probeer duidelijk te maken. De andere gegevensreeksen met de lijnreeksen gebruik van de linker-as. Ondanks deze aanpassen, blijft de grafiek onduidelijk.

Er zijn dan twee opties; een dashboard maken met 5 aparte grafieken óf een interactieve grafiek maken. De laatste optie geeft je gebruiker meer controle en het kost minder ruimte. Dan ziet de grafiek eruit zoals hieronder. Lees in de volgende blog hoe je dat doet.

Stak je iets van deze blog op? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief en leer nog meer excelleren. Kende je de stockformule al of bouwde je zelf een dashboard/grafiek over Excel in Excel? Laat het me weten in de berichten hieronder.

Maak een leukere lijngrafiek door een afbeelding toe te voegen 

Om een lijngrafiek wat origineler en meer ‘eigen’ te maken, kun je in Excel een cirkel, driehoek of vierkant toevoegen. Maar door een afbeelding toe te voegen, wordt de lijngrafiek duidelijker of gewoon wat leuker. In dit blog leg ik uit hoe je in Excel een afbeelding in een lijngrafiek toevoegt.

Corona icoon als afbeelding in lijngrafiek in Excel

Standaard afbeelding in lijngrafiek

Je kunt alle punten van een lijn een vorm geven, zoals in het Microsoft jaarverslag is gedaan. Elke lijn staat voor de aandelenkoers van een specifiek bedrijf en de jaarlijkse punten krijgen een eigen afbeelding.

Lijngrafiek uit Microsoft jaarverslag met vormen als punten in de grafiek

Hierdoor is de lijngrafiek aantrekkelijk om naar te kijken. Bovendien is er een duidelijk onderscheid tussen de gegevens van Microsoft Corporation en de indexen van de S&P 500 en NASDAQ Computer. Simpelweg door het gebruik van de vierkanten, driehoeken en cirkels.

Eigen afbeelding in lijngrafiek

Excel biedt standaard onder andere het vierkant, cirkel, ruit, streep of kruis aan. Maar waarom zou je niet een eigen, passende afbeelding gebruiken? Het logo van de organisatie waar je werkt; een icoon dat je boodschap helderder maakt of de lievelingsfoto van je hond – als dit je verhaal duidelijker maakt? In Excel kun je een afbeelding in een lijngrafiek toe te voegen.

Kies allereerst een afbeelding die je wilt gebruiken. In dit voorbeeld heb ik gekozen voor een grafiek met de aandelenkoers van Microsoft. In de lijngrafiek van deze aandelenprijzen wil ik een afbeelding van Covid 19 toevoegen, omdat dit volgens analisten de reden voor de sterke aandelenstijging was in 2020/2021. De afbeelding maakt zo meteen duidelijk wat een verklaring van de piek is.

In 5 stappen een afbeelding in een lijngrafiek

Heb je je afbeelding gekozen en opgeslagen? Zet vervolgens de volgende stappen:

1. Selecteer het punt in de grafiek waar je de afbeelding wilt toevoegen.

2. Dubbelklik op dat punt zodat het Format Data Point menu verschijnt.

  • Selecteer het emmertje (die gaat over de opmaak van je lijn).
  • Selecteer Marker (deze gaat over de markeerpunten in je lijngrafiek).
Afbeelding in lijngrafiek in Excel maken via Format Data Point

3. Kies voor je geselecteerde punt onder Marker Options voor Built-in. Onder type kies je -afhankelijk van je afbeelding- voor een cirkel of vierkant. De grootte kun je later aanpassen.

Als je afbeelding mooier uitkomt in een cirkel, kies dan voor cirkel. Kies bij een vierkante afbeelding voor een vierkant. Vervolgens ‘vul’ je het gekozen type marker met je gekozen afbeelding.

4. Kies vervolgens bij Fill voor Picture or texture fill. Via Insert voeg je je afbeelding toe.

Afbeelding in lijngrafiek - Built-in

5. Om de grootte aan te passen, pas je de grootte van het type marker aan (in de afbeelding hierboven staat deze op 2). Je afbeelding wordt dan ook groter.

Zo zie je in 1 oogopslag de verklaring voor de sterke stijging in de aandelenprijzen van Microsoft in de laatste 2 jaar.

Lijngrafiek aandelenkoers Microsoft met icoon van Corona
Menu Format Data Point om afbeelding zonder rand te maken

Liever geen lijn om je afbeelding heen?

Je kunt ook alleen de gekozen afbeelding zelf invoegen, je krijgt dan geen lijn om de afbeelding heen. In het voorbeeld zou dan de groene cirkel om de afbeelding heen verdwijnen. 

Kies dan bij type voor picture file in plaats van de cirkel, het vierkant of de driehoek. Let dan wel op dat je gekozen afbeelding de grootte heeft die je wilt hebben, want dat kan je niet meer aanpassen. Een grote afbeelding komt dan over je hele grafiek heen.

Meer leren excelleren?

Wist je al hoe je een afbeelding in een lijngrafiek kon toevoegen? Top! Ook bekend met het maken van een Dropdown-lijst, snelheidsmeter of voortgangsbalk? Nog beter. Wil je nog meer weten? Schrijf je dan in voor de nieuwsbrief.

Een duidelijke grafiek heeft 1 boodschap

Een duidelijke grafiek maak je door je 1 boodschap te vertellen. Laat je niet verleiden door er nog wat extra’s bij de grafiek te zetten, nog iets anders te vermelden of tóch nog een gerelateerde 2e boodschap erin te verwerken. De beste grafieken maken in 1 oogopslag je verhaal duidelijk. Als je grafiek zonder titel, zonder assen en zonder verdere tekst te begrijpen is voor de gebruiker, dan is je boodschap duidelijk.

1 grafiek = 1 boodschap

De richtlijn is makkelijk, het uitvoeren een stuk lastiger. Allereerst moet je voor het maken van de grafiek de hoofdzaken van de bijzaken scheiden en de laatste vervolgens weglaten. Maar je moet weer niet te veel weglaten als daardoor je verhaal onduidelijk wordt. Een goede balans is belangrijk.

Een grafiek maken die in 2 seconden voor iedereen duidelijk is, kost uren (of dagen) om te maken. Je bent aan het bijschaven, testen en weer aan het aanpassen om te zorgen dat je boodschap in 1 keer duidelijk is en dat details niet afleiden. 

Zo maak je een duidelijke grafiek onduidelijk

De recente relatiebreuk tussen Camila Morrone en Leonardo diCaprio maakte dat de grafiek uit 2019 opnieuw viral ging. Helaas was deze update (bijvoorbeeld te vinden op Insider) een stuk onduidelijker.

In de 2019 versie van TrustLittleBrother (links) is er 1 boodschap; Leonardo diCaprio kent blijkbaar een leeftijdslimiet van 25 jaar. De boodschap wordt duidelijk door zijn stijgende leeftijd (oranje lijn) en de vergelijkbare leeftijd van de vriendinnen met een duidelijk maximum van 25 (blauwe staafdiagram). Dit wordt verder onderstreept door de titel en de tekst midden in de grafiek.

De grafiek uit 2022 is een stuk minder duidelijk, dit komt door een paar zaken:

Er zijn 2 boodschappen in tegenstelling tot 1 boodschap in de 2019 versie:

  1. Hij heeft blijkbaar een leeftijdslimiet van 25 jaar, nu Leo’s Law genoemd.
  2. Hij wordt ouder, zijn vriendinnen niet. De mediaan van de vrouwen is 22 jaar, terwijl hij ouder wordt.

Er staat te veel tekst in de grafiek, maar niets toegevoegd. Als Leonardo nu 48 is, duurt het inderdaad nog 2 jaar voor hij 50 wordt. Inderdaad, er komt geen enkele vrouw boven de 25 in deze grafiek voor. En er is inderdaad een groot leeftijdsverschil als je terugrekent naar 1999: Camila Morrone was 2, terwijl hij 25 was. Deze ‘fun facts’ teksten en de grappen van Ricky Gervals onder de grafiek leiden af van de twee boodschappen.

Drie voorbeelden van duidelijke grafieken

De grafiek van 2019 is een duidelijke grafiek en hieronder volgen nog drie voorbeelden. De makers van deze drie grafieken maken hun boodschap goed duidelijk. Uitleg is dus overbodig.

Excelleren kan je leren nieuwsbrief

Schrijf je in voor de nieuwsbrief en ontvang maandelijks ideeën voor je eigen dashboards en handige tips om te leren excelleren.

Op zoek naar het meest minimalistische dashboard

Een minimalistisch dashboard laat de gebruiker van je dashboard precies zien wat belangrijk is. Niets minder en vooral niets meer. In dit blog staan een aantal voorbeelden van minimalistische dashboards en wat je uit deze voorbeelden kan leren voor je eigen minimalistisch dashboard in Excel.

Waarom een minimalistisch dashboard? 

Het meest minimalistische dashboard is het dashboard in een auto. Dat zou het in ieder geval moeten zijn. Het geeft je de belangrijkste informatie; zoals je snelheid; het toerental en (heel belangrijk) hoeveel benzine je nog hebt. 

Er is nog veel meer informatie te melden over je auto, maar dat zou niet direct zichtbaar op je dashboard moeten staan. Je houdt dan geen overzicht en je wordt afgeleid van het belangrijkste; op de weg letten zodat je veilig en snel op je bestemming komt.

Met een dashboard in Excel is het niet anders; het moet overzichtelijk zijn en je alleen de belangrijkste informatie laten zien. Idealiter begrijpt iedereen, ook zonder uitleg, het dashboard. Precies het tegenovergestelde als in deze cartoon van Marketoonist.

Voorbeelden van minimalistische dashboards

Ik zocht voor inspiratie naar minimalistische dashboards om te leren van anderen. Ik kwam vooral designs van dashboards tegen. Tja, minimalist is hip. In deze designs zijn details en extra opmaak (zoals schaduwen of kleurverloop) weggelaten. 

Zelf een minimalistisch dashboard in Excel maken

Wat je uit deze dashboards kan leren voor je eigen dashboard?

  • In de dashboards wordt snel duidelijk waar het dashboard over gaat. Over een medische status; het energie- en waterverbruik; het oordeel over een merk en internetbezoek van een website.
  • Je ziet snel of het goed of fout gaat ten opzichte van de doelen. Vooral het eerste dashboard over een merk laat met de kleuren van de meters zien of de doelen worden gehaald of niet. 
  • De dashboards hebben een effen achtergrond kleur en weinig lijnen, assen of titels.
  • In de dashboards worden gebruiken grofweg 3 accent kleuren gebruikt (buiten wit, grijs en zwart).

De voordelen van een minimalistish dashboard zijn duidelijk:

  • Het zorgt voor focus. Het doel van je dashboard is duidelijk.
  • Het zorgt voor rust. Zaak is om alle niet-relevante informatie weg te laten en zo een overzichtelijk dashboard te bouwen. 

Wanneer de gebruikers van je dashboard meer achtergrond informatie willen; dan kun je in andere tabbladen deze informatie kwijt.

Hét meest minimalistische dashboard 

In mijn zoektocht naar minimalistische dashboards vond ik het dashboard van Louis Dubruel van datastudiofr.com. Het (zelf benoemde) meest minimalistische dashboard gemaakt in DataStudio van Google. Het is mooi gemaakt. Het is simpel, elegant en er staat niets te veel in. 

Sneller een checklist maken

Hoe je een checkbox in Excel maakt, staat in deze blog uitgelegd, waarbij je elke taak apart toevoegt. Dat is goed te doen wanneer je een paar taken toevoegt, maar als je van plan bent meerdere taken of onderdelen aan je checklist toe te voegen, volg dan onderstaande stappen om tijd te besparen.

Een checklist maken

Stap 1: Als je je doelen hebt, zet deze elk apart in een rij onder elkaar in kolom C. Kolom A en B laat je nog even leeg: daar kun je straks de checkboxen (en eventueel een formule) in toevoegen.

Stap 2: Voeg een checkbox toe zoals in deze eerdere blog over afvinklijstjes is beschreven (zorg dat je het ontwikkelaars menu hebt). Deze verschijnt over de tekst en ziet er nog niet netjes uit.

Stap 3: Haal de tekst weg en verklein de box, zodat die in een cel past. Als je frustratie wil voor komen, zorg dan voor een groter lettertype en daarmee bredere rijen. Op die manier hoef je de box niet heel klein te maken.

Wil je de checkbox selecteren en niet aanvinken, selecteer ‘m dan met CNTL-klik.

Je kunt nu de checkbox die je hebt gemaakt doortrekken naar de rijen eronder (zie stap 6). Mocht je nog berekeningen willen maken met je checklist, lees dan nog even stap 4 en 5.

Stap 4: Om de voortgang van je doelen te kunnen bepalen (mocht je dat willen) dan kun je de cel koppelen aan de cel in de kolom ervoor.

Selecteer de box CNTL + klik. Er komt dan een pop-up; selecteer hierin Format Control. In het menu Control kun je de cel kiezen waarnaar je wilt linken. Kies voor de overzichtelijkheid voor de checkbox in B1 voor een cellink naar A1 zodat de gegevens per rij bij elkaar staan. Een andere keuze is gewoon onhandig.

Stap 5: Check het resultaat. Als je de checkbox in cel B2 aanvinkt, dan staat in A1 TRUE en als je ‘m niet aanvinkt, dan staat in cel A1 FALSE. Als dat zo is; dan gaat het goed. Er is nu 1 vakje voor je hele checklist klaar.

Dit wil je dus niet nog eens 21 keer doen (als je bijvoorbeeld net als ik een lijst van 22 doelen voor 2022 hebt).

Stap 6: Trek de vakjes nu naar beneden. Dit scheelt je elke keer een nieuwe checkbox maken. Met het plusje rechts onderin de cel kun je dit allemaal in 1x overnemen.

Een jammerlijk nadeel is wel dat de formules niet automatisch worden aangepast. Dat zul je met Format Control nog wel 21 keer (!!) moeten aanpassen. Geen zin in? Download dan het template onderaan.

Nog een tip: Mocht je de tekst of grootte van een checkbox op een later moment willen aanpassen, selecteer deze dan door CNTL vast te houden en er vervolgens op de klikken. Als je dat niet doet vink je het vakje aan. En uit. En aan. En uit. Efin.

Geen zin in deze 6 stappen? Schrijf je in voor de nieuwsbrief en ontvang een Excel met 2 checklijsten.

Hoe ging het met de doelen in 2021?

Na een jaar geen voornemens, maakte ik dit jaar een 21 for 2021 lijst naar een suggestie van Gretchen Rubin en de podcast Happier. In plaats van streven naar doelen is het een checklist voor leuke dingen en plannen die je voor het nieuwe jaar hebt. Mijn voortgang van mijn doelen? 5 doelen gehaald en 2 voor de helft. 28,5 % van de doelen gedaan.

Een ietwat magere score, die ik niet op Corona kan schuiven; maar doelen die wat ambitieus bleken te zijn én doelen die ik aan het begin van het jaar dacht leuk te vinden, maar die dat uiteindelijk niet bleken te zijn. Ik vond het wel een leuke oefening en zet in de nieuwe 22 voor 2022 wat makkelijker te bereiken doelen. 

Voortgang doelen 2021 in Excel

De voortgang van doelen kun je in Excel bijhouden. Als grafiekvorm zijn onder andere  een gestapelde staafdiagram, cirkeldiagram of donut diagram mogelijk. Het cirkel en donut diagram kosten meer ruimte dan de gestaafde staafdiagram. Wél leuk is dat je bij een donutdiagram het percentage van je voortgang in het midden kan zetten.

Deze verwijzing is dan dynamisch, want deze veranderd mee met de voortgang. Het is vergelijkbaar met de dynamische titel in het dashboard van Internationale Vrouwendag.

Zo’n verwijzing naar een cel in het tekstvak maak je in 3 stappen:

1. Zorg dat je de cel waarnaar je wilt verwijzen ‘klaar hebt’. In dit voorbeeld is het cel F2, het percentage van de voortgang. 

Cel waarnaar je wil verwijzing is handig om al klaar te hebben staan.

2. Ga via het menu Invoegen naar Vormen en kies voor Tekstvak.

In Excel Menu volgorde: Insert/Invoegen > Shapes/Vormen > Textbox/Tekstvak

3. Selecteer het tekstvak en klik dan in de formulebalk. Typ het = teken in de formulebalk en naar de cel waarnaar je wilt verwijzen. 

Tekstvak geselecteerd met verwijzing naar een cel

Twee overwegingen

Het is handig om ook even na te gaan of de tekst ook goed staat als dit een laag of juist hoog getal wordt. Het zou jammer zijn dat de score van 100% in dit geval over de grafiek heen gaat. 

Ik vind het mooi als het tekstvak geen lijn heeft, dus de lijn haal ik weg. Het is handig om de transparantie van het tekstvak op 100% te zetten (deze staat standaard op 0%) zodat de achtergrond van het tekstvak weg

Groepeer je grafiek

De grafiek en het tekstvak staan los van elkaar. Als je de grafiek verschuift, gaat het tekstvak niet automatisch mee. Onhandig als je nog niet precies weet waar je grafiek&tekstvak in je dashboard wilt zetten. Groepeer de twee daarom, je voegt ze samen en daarmee is het 1 afbeelding die je in z’n geheel kunt verschuiven. Zo doe je dat: 

  • Selecteer de grafiek en het tekstvak met Shift of Command + Click. 
  • Met CNTRL + Click komt er een pop-up scherm. 
  • Selecteer Group en de grafiek en het tekstvak zijn gegroepeerd. 

Dynamische grafiek

Je kunt de grafieken ook een andere kleur geven, naarmate je dichterbij je doel komt. De grafiek is blauw, maar als ik 80% van de doelen had gedaan, zou deze bijvoorbeeld groen worden. Ik ga dit zelf een keer proberen, maar kun je niet wachten; op deze site is het in het Google Translate Nederlands uitgelegd.

Vond je het een interessante tip? Schrijf je in voor de nieuwsbrief en ontvang maandelijks een tip, oefening of iets vreemds zodat je kan leren excelleren.

Een snelheidsmeter in Excel. Een beetje een mooie alsjeblieft.

Excel kun je prima gebruiken om een mooie snelheidsmeter (of wat voor meter dan ook) in te maken. Bedenk hoe je meter eruit moet komen te zien en voeg op basis daarvan twee keer een donut grafiek toe. De eerste donutgrafiek is voor de achtergrond van je meter; de tweede is voor de wijzer van je meter.

Hoe wil je dat je snelheidsmeter in excel er uit ziet?

Bedenk eerst wat voor snelheidsmeter je wilt maken in excel;

  1. Uit hoeveel kleurvlakken wil je dat je meter bestaat? (3, 6, 10 of iets heel anders)
  2. Hoe groot wil je dat de verschillende kleurvlakken zijn? (alle vlakken even groot of juist verschillend)
  3. Wil je dat de meter een halve cirkel is of juist een grotere cirkel?
  4. Hoe dik moet de meter zijn?

Ik haalde inspiratie uit onderstaande voorbeelden. In eerdere dashboards die ik bouwde heb ik nog geen snelheidsmeter toegevoegd.

Zet je wensen voor je snelheidsmeter om in waardes

Als je de keuze hebt gemaakt, zet je de volgende zaken op een rij:

1. Voor elk kleurvlak maak je een nieuwe rij. Voor 3 vlakken heb je 3 rijen nodig, voor 6 vlakken dan heb je 6 rijen nodig.

2. Wanneer je de kleurvlakken even groot wilt maken, geef je alle kleurvlakken dezelfde waarde. In het voorbeeld is dit waarde 20. Wil je dat een kleurvlak groter is dan de andere? Dan geef je deze een grotere waarde, bijvoorbeeld waarde 40. Dat kleurvlak wordt dan 2x zo groot.

Halve snelheidsgrafiek (voorbeeld links) & grotere cirkel voor snelheidsgrafiek (voorbeeld rechts)

3. Bij een snelheidsmeter als halve cirkel (voorbeeld links), voeg je een rij toe die als waarde die gelijk is aan het totaal van de kleurvlakken. Zo krijg je straks een halve cirkel; de bovenste halve cirkel zijn je kleurvlakken, de onderste halve cirkel is net zo groot als deze kleurvlakken opgeteld. In het voorbeeld links is deze waarde 120, het totaal van de 6 kleuren, elk met waarde 20.

Wil je dat de snelheidsmeter groter is dan een halve cirkel en dat deze bijvoorbeeld driekwart van een cirkel is zoals in het voorbeeld rechts? Voeg dan een rij toe met een waarde die gelijk is aan een kwart van het totaal van alle kleurvlakken. Een kwart van de gegevens is dan de onderkant. In het voorbeeld is dat 40; dit is een kwart van 160 (de kleurvlakken én de onderkant opgeteld).

Bijvoorbeeld als de zichtbare (6) kleuren opgeteld een waarde van 120 hebben, dan is dat samen driekwart. Als ik dat door 3 deel, dat is dat de waarde van een kwart. Ook al verander je de waarde van de kleurvlakken en wil je tóch dat 1 vlak groter wordt dan de andere, dan verspringt dit niet.

4. Voor de wijzer maak je straks een aparte donutgrafiek. Je hebt 3 gegevens nodig;

  • De waarde van de wijzer; dit kan elke waarde hebben tussen 0 en het totaal van de kleurvlakken. In deze voorbeelden is dat 120.
  • De wijzerdikte; kies niet te groot getal, dat ziet er niet mooi uit. Dit wordt uiteindelijk de wijzer.
  • Een berekening voor de ruimte tussen de wijzer en het einde van de kleurvlakken. Neem het totaal van alle kleurvlakken en de ‘onderkant’, bijvoorbeeld met de SOM formule. Haal daar de waarde vanaf en de wijzerdikte.

Maak je snelheidsmeter met twee donutgrafieken

Zowel voor voorbeeld 1 als voorbeeld 2 kun je de volgende stappen volgen.

  1. Selecteer de waardes van ‘meter achtergrond’ (dus de kleurvlakken en de onderkant) en kies via invoegen > grafieken voor de donut grafiek.
  2. Dubbelklik op de donut in de grafiek of selecteer ‘format data series’. Zo kun je de donutgrafiek naar eigen inzicht mooier maken.
  • Kies voor de hoek van de ‘eerste slice’ voor 270° (graden) als je een halve cirkel wilt zoals in voorbeeld 1. De eerste kleur begint dan aan de linkerkant. Wil je een snelheidsgrafiek zoals in voorbeeld 2, kies dan voor 225° graden. (Wil je iets heel anders? Gebruik dan het overzicht hieronder om de start van je grafiek te bepalen. LET OP; je zult dan ook je de berekeningen voor de onderkant moeten veranderen.)
  • Met Donut Explosion kies je hoe ver de verschillende kleurvlakken en onderkant uit elkaar komen te liggen. Hoe groter deze wordt; hoe minder het op een snelheidsmeter lijkt.
  • Met de Donut Gat grootte (serieus, zo heet het) kies je de grootte van de middelste cirkel. Kies een waarde waarmee de juiste snelheidsmeter maakt.

3. Kies de kleuren die je wil voor jouw kleurvlakken. Maak de onderkant van de snelheidsmeter onzichtbaar door de kleur van dat vlak te veranderen naar ‘no fill’.

TIP: laat de naam van de grafiek nog even staan, dat is straks handig.

Voor de meter heb je een tweede donutgrafiek nodig:

  1. Selecteer waarde, wijzerdikte en berekening van ‘indicator’ en kies via invoegen > grafieken voor de donut grafiek.
  2. Dubbelklik ook hier op de donut in de grafiek of selecteer ‘format data series’.
    • Kies voor de hoek van de eerste slice hetzelfde aantal graden als je hebt gebruikt voor de achtergrond.
    • Bij Donut Explosion kies je dezelfde waarde als hierboven.
    • Kies voor de Donut Gat grootte 0%, dan wordt de wijzer het langste.
  3. Kies voor de vlakken met waarde en berekening ‘no fill’. Geef het vlak met wijzerdikte een kleur naar keuze.
  4. Om de grafiek transparant te maken zodat de wijzer over de achtergrond heen kan moet je:
    • ‘format plot area’ selecteren en transparant maken. Je hebt deze goed geselecteerd als je een vierkant ziet. Kies voor Fill en Border voor ‘no fill’.
    • Vervolgens selecteer je ‘format chart area’, je hebt deze goed geselecteerd als je een rechthoek ziet. Kies voor Fill en Border voor ‘no fill’.
    • Schuif de transparante wijzer grafiek nu over de achtergrond heen. Als je in beide grafieken de naam van de grafiek hebt laten staan, kun je ze perfect over elkaar krijgen.

Daarmee is je snelheidsmeter in Excel af.

Je snelheidsmeter in Excel is klaar!

Heb je zelf een snelheidsmeter gemaakt? Stuur ‘m op, ik ben benieuwd!

Heb je liever een kant-en-klaar Excel met de twee snelheidsmeters uit deze blog – waarin je wellicht wel wat kleuren wilt veranderen?  Schrijf je in voor de nieuwsbrief en download het kant-en klare Excel.

Acht manieren waarmee marketeers je manipuleren tot het kopen van hun producten

Een samenvatting van Brandwashed kan in acht woorden. Martin Lindstrom geeft in dit boek namelijk acht manieren waarmee marketeers je overhalen en manipuleren om te spullen en diensten te kopen. In Brandwashed noemt hij angst, verslaving, seks, groepsdruk, nostalgie-marketing, beroemdheden, hoop en mond-tot-mond reclame.

Boek Brandwashed

Brandwashed samengevat in acht manieren

1. Angst verkoopt, neem bijvoorbeeld anti-rimpelcrème en verzekeringen. Soms wordt een angst gecreëerd (een versheidsstrip voor een verpakking voor een pot pindakaas), maar vaker wordt een bestaande angst uitgebuit. De bekendste angsten zijn de angst voor je (toekomstige, oudere) zelf; de toekomst van je kinderen of een eventuele eenzaamheid. Tegen dat angstbeeld kun je gelukkig iets aanschaffen.

2. Verslaving creëert een marketeer door een tijdsdruk toe te voegen (deze aanbieding geldt tot morgen 12 uur), uitdagingen te geven (deel dit met 5 vrienden en ontvang 10% korting) of exclusiviteit te bieden. De hersenen krijgen een dopamine shot als we (bijna) winnen en daarom wil je iets kopen. Helaas zorgt een verslaving ervoor dat we steeds meer nodig hebben om hetzelfde dopamine effect te krijgen.

3. Seks verkoopt omdat we net zo aantrekkelijk willen zijn als de modellen in de reclame. Vrouwen en mannen kijken, ongeacht seksuele oriëntatie graag naar schaars geklede mensen van elk geslacht.

4. We zijn beïnvloedbaar door groepsdruk; want we vinden het belangrijk wat anderen van ons vinden. We kopen daarom wat andere (populaire) mensen kopen. Marketeers roepen daarom om het hardst dat hun product ‘de beste’ is en ze creëren populariteit door een product of dienst schaars te maken. Dan wil je het zeker hebben.

5. Consumenten waarderen dingen uit het verleden. De zogenoemde nostalgie marketing richt zich op het oproepen van positieve gevoelens van vroeger. Marketeers spelen daarop in door zich in de advertenties te richten op de tienerjaren van de consument; dit kan bijvoorbeeld door het herintroduceren van een ‘oude’ merknaam of een retro verpakking te gebruiken.

6. Consumenten (wij dus) willen zijn zoals beroemdheden. We projecteren de positieve eigenschappen die we beroemdheden toekennen op het merk dat zij verkopen.

7. Producenten verkopen hoop; hoop op een betere toekomst; hoop op gezondheid, hoop op aanzien of hoop op een duurzame wereld. En we zijn best bereid daar wat aan uit te geven.

8. De meest invloedrijke beïnvloeding is mond-tot-mond reclame. Je vrienden, familieleden en collega’s zijn de personen die je het sterkst beïnvloeden in je aankoopgedrag.

Boeken brandwashed en koop mij

Zo jong mogelijk beginnen met brandwash-en

En dan komt Lindstrom nog met een belangrijke boodschap. Idealiter beginnen marketeers je zo jong mogelijk te manipuleren of brandwashen. Dit begint op zeer jonge leeftijd en daarbij ook al bij de ouders van (ongeboren) kinderen, want ‘Je wilt toch het beste voor je kind?’.

Bovendien worden bedrijven en marketeers er beter in om je een passend merk of product voor te schotelen. Dit doen ze op basis van gegevens die je zelf opgeeft, het tracken van je aankopen en de analyse van je social media profiel. Marketeers weten je zo, precies op het juiste moment, precies het meest interessante aanbod te doen.

Waarom deze samenvatting

Ik wil meer boeken lezen. Om die reden lees ik boeken van mijn wish list. Van deze auteur las/lees ik zowel Small Data en Buyology (Koop mij). Van elk boek schrijf ik een samenvatting van maximaal 500 woorden, probeer ik het boek in 1 grafiek samen te vatten en ‘streep ‘m van de lijst’. Boeken uit mijn boekenkast krijgen dezelfde behandeling en geef ik weg.

Voor dit boek maakte ik voor een quiz van dingen die mij opvielen bij het lezen van dit boek. Mooie verhalen en sprekende voorbeelden die verloren gaan in een samenvatting van 500 woorden, krijgen via deze quiz wel de aandacht.

Grafiek samenvatting Brandwashed

Data visualisatie uit 1900

Inspiratie voor dashboards kun je halen uit bestaande dashboards, grafieken en infographics. Je kunt voor voorbeelden heel ver terug. Neem bijvoorbeeld de data visualisaties van W.E.B. Du Bois. Al in 1898 maakte hij de mooiste data visualisaties. Dankzij dit instagrambericht van @thehumanityarchive leerde ik over hem. In deze blogpost een ode aan deze man en zijn data visualisaties, want er is veel te leren van zijn visualisaties en het zijn voor velen en inspiratiebron.

Experimenteren met data visualisatie werkt

Experimenteren loont. De grafieken en visualisaties zijn opvallend. Twee grafieken vielen op. 

Allereerst de staafdiagram waarvan 1 datapunt -het aantal zwarte studenten dat industriële vakken kiest- zo veel groter is dan de andere aantallen studentenaantallen. De hoeveelheid past gewoonweg niet op de schaal. Als een slang slingert de staaf terug. In de grafiek valt het direct op dat de industriële studies zo veel gekozen zijn onder zwarte studenten en dat komt door het experimenteren met een ‘te groot’ datapunt.

Dan de staafdiagram met de geschatte waarde van de inboedel van zwarte huishoudens in de staat Georgia, tussen 1875 en 1899. De staven lopen rond en direct is duidelijk hoe hard de waarde van de inboedel groeit in zo’n 25 jaar. Het deed me denken aan het laatste dashboard met de GoT schermtijd in deze blog. Wellicht is die geïnspireerd op de visualisatie van Du Bois.

Een cirkeldiagram kan wél

Een cirkeldiagram is geen favoriete grafiek soort onder data-analisten. Maar blijkbaar, heel soms, wanneer een expert als W.E.B. Du Bois het maakt, dan kan een cirkeldiagram wel. En hoe.

Neem bijvoorbeeld de linker grafiek. Het laat de hoogte van de belastbare goederen van Afro-Amerikanen in Georgia zien tussen 1875 en 1890. Het mooie is dat het vermogen elk jaar groeit. Elke meting komt er een ‘ring’ aan de buitenkant van de cirkel bij. Door een soort lichtflits (ik kan er niet veel anders van maken) in de grafiek te plaatsen, kan het getal van elk jaar in de cirkeldiagram worden geplaatst.

In een andere visualisatie maakt Du Bois van een cirkeldiagram een soort zandloper figuur waarin hij de beroepen van de zwarte en witte bevolking vergelijkt. Heel mooi dat op deze manier twee potentiele cirkeldiagrammen tot één worden samengesmolten. In eerste instantie begreep ik niet dat je de boven- en de onderkant met elkaar kunt vergelijken. Ze laten de spreiding in beide groepen zien. Toen ik dat doorhad, waardeerde ik dit experiment nog meer.

Eigen, consistente stijl

Du Bois gebruikte steeds dezelfde kleuren in zijn grafieken. De stijl van de grafieken is ook vergelijkbaar. Het is modern met dunne lijnen, veel witruimte en uitleg in de grafiek. Deze grafieken werden allemaal gemaakt voor een wereldtentoonstelling. Dezelfde stijl en hetzelfde kleurgebruik geeft eenheid in de verschillende cijfers die worden gepresenteerd. Het verstrekt ook het verhaal dat Du Bois wil vertellen met zijn data.

Toen ik las over de ‘Du Boisian Visualization Toolkit’ van het Dignity + Debt Network realiseerde ik me pas dat de stijl inderdaad zo modern is dat het lijkt op de Stijl maar dat het nog bijna 20 jaar zou duren voordat deze stijl zou opkomen in Europa. De site van het Dignity + Debt Network is een bezoekje waard omdat ze de ‘DuBois Stijl’ gebruiken om het verhaal te vertellen over schulden, financiële inclusiviteit, automoniy, respect en waardigheid. Zelf viel me op, zeker bij de grafiek hieronder, hoe het kleurgebruik met deed denken aan de 4 kleuren van Google. 

Visualisaties met de hand getekend

Al deze visualisaties zijn gemaakt voor de Wereldtentoonstelling (Exposition Universelle) in 1990 in Parijs. Het doel van deze tekeningen was de economische en sociale vooruitgang van de Afro-Amerikanen te laten zien sinds de afschaffing van de slavernij.

Met zijn data visualisaties laat hij het onrecht zien dat de zwarte gemeenschap werd aangedaan. Hij geloofde in de revolutionaire kracht van data. Dit liet hij als historicus én socioloog zien, maar ook als mensenrechten activist.

Veel van de visualisaties zijn met de hand getekend en deels weer heel teruggekomen naar de Verenigde Staten. Gelukkig voor visualisatie nerds en bewonderaars van W.E.B. Du Bois zijn de tekeningen (deels) digitaal en vrij beschikbaar gemaakt door de Library of Congress. Het overzicht van het werk is via deze link te vinden.

Wie was W.E.B Du Bois?

W.E.B. Du Bois was een interessant figuur, het is sowieso interessant om meer over hem te lezen. In het kort? 

Hij was mensenrechten activist en zowel historicus als socioloog. Du Bois was een schrijver, dichter en docent. Hij promoveerde als eerste Afro-Amerikaan met de dissertatie ‘Suppression of the African Slave Trade in the United States of America; 1638-1871. Hij haf les op verschillende universiteiten.

Zijn eigen rechten werden meerdere malen geschonden. Hij promoveerde, ondanks dat Harvard zijn universiteitdiploma van de Fisk University niet accepteerde. Daarom studeerde hij (opnieuw) af op Harvard. Cum laude. Op latere leeftijd werd hem een nieuw Amerikaans paspoort ontzegd. Daarom werd hij op 95-jarige leeftijd Ghanees staatsburger.

Hij gaf een tijd les in Belijn en bezocht in die periode Nederland. Hij omschreef ons land als “an extremely neat and well-ordered mud-puddle […].” Niet alleen zijn visualisaties waren spot-on.